Sonbahar mevsiminde Marmara’ya inip mayıs ayından itibaren Karadeniz’e dönen gezgin balık ailesinin karagöz ve sarıkanat türleri boy uzunluklarına göre ayrılıyor. Karagöz 15-25 cm boyuyla Karadeniz ve Marmara denizlerinde, sarıkanat ise 30-50 cm boyuyla Akdeniz’de görülüyor.

Zehirli oklarından dikkatlice temizlendiğinde lezzetli etine ulaşılan bu balık ağustos ayının en sevilenlerinden… Tüm denizlerde yaşayabilen kalender balıklardan biri olsa da en çok Ege’de görülüyor.

“uzun ve sivri balık” anlamındaki ismini Lazca ve Gürcüceden alan Karadeniz’in ünlü sakini olan bu balık, ekim ayının sonlarına doğru avlanıyor. Sürüler halinde yaşayan hamsi ülkemizde en çok tüketilen balık unvanına sahip.

Şubat, mart ve nisan aylarının kendisi minik, lezzeti büyük balığı. Ülkemizin tüm denizlerinde görülüyor.

Fırında balık pişirmek gibisi yok. Mutfak kokmaz, zahmeti azdır, sağlıklıdır. Fırına giren balıklar yumuşacık olur, kendi suyunda usul usul pişer. Fırında uskumru tarifi de böylesine güzel ve sağlıklı bir balık seçeneği. Sosunda taze sıkılmış limon suyuyla birlikte portakal suyu bulunuyor. Zeytinyağı olmadan olmuyor, az miktarda eklenen sumak; kuru soğan ve sarımsakla birleştiğinde muhteşem bir aroma veriyor. Bol yeşillikli bir salata eşliğinde doyasıya yeniyor, tadına doyum olmuyor.

Somon, omega-3, yağ asitleri ve kalp damar hastalıklarını önlemek için vücudun ihtiyacı olan B12 gibi faydası saymakla bitmez vitaminler, mineraller ve proteinler açısından pek zengin bir balık türü. Hal böyle olunca bu balığın sofralarımızda sıklıkla yer alması farz oluyor.

Bıçak değdirmeden kolaylıkla ayıklanan mevsiminde yağlı ve diri sardalyalar, kuru soğan ve sarımsak başta olmak üzere çeşitli sebzeler yanı sıra baharatlarla harmanlandıktan sonra fırının yolunu tutuyor. Fırında yüksek ateşte pişip ağızları şenlendiriyor.

Fırında sardalya bir tablo olsa onu alıp mutfağınıza asmak isterdiniz bizce. Bu arada ızgara sardalya sevenleri de düşünmeden edemedik.

Eylül ayının gelmesiyle birlikte palamut gibi sezonun gözde balıkları bir bir süslemeye başladı balık tezgahlarını. Kızartmasından pilakisine kadar pek çok farklı şekilde fırında pişirebileceğiniz palamut balığını, baharatlar ve zeytinyağı yardımıyla kısa süre marine ettik. Önceden ısıtılmış fırında, yüksek ısıda üzeri renk alıp kızarana kadar fırınladık. Böylelikle sağlıklı bir fırında palamut tarifi çıktı ortaya.

Dünyada Atlas Okyanusu, ülkemizde Marmara’nın ev sahibi olan bu balık mart ile ağustos ayları arası ürer. 40-60 cm boyunda büyükçe bir vücuda, beyaz ve sert bir ete sahip. Kış mevsiminin misafiri olan fenerin en lezzetli zamanı ise kasım ve aralık ayları. 

Vücudu oval ve yassı olup derinlerde yaşayan beyaz etli dil balıklarının eti bir o kadar da lezzetli. Fırında dil balığı tarifinde, deri ve kılçık kısımları alındıktan sonra fileto haline getirilen balıklar kısa sürede fırında pişiyor. Sadece zeytinyağı, sarımsak, tuz ve arzuya göre limon eklemeniz yeterli oluyor. Taze patatesler de unutulmazsa balık servisi daha da lezzetli bir hal alıyor. Düşük kalorili ve pratik bir akşam yemeğine imza atılıyor.

Haziran ve temmuz aylarında üreyen, yağlı ve yumuşak etli bu balık Ege ve Akdeniz’de bol bulunur. Boyu 20-25 cm arasında değişen dil balığının mevsimi ise kasım ile mayıs ayları arası.

Az kılçıklı, sert ve çok lezzetli bir balıktır. Üreme zamanı ekim ve aralık ayları olan çipura, ülkemizde Ege kıyılarında yetişir. Ocak, şubat ve mart aylarında lezzetiyle adından söz ettirir